Dom Handlowy Jubilat

Dom Handlowy Jubilat to położona nad brzegiem Wisły u wylotu Alej Trzech Wieszczów, tuż przy moście Dębnickim modernistyczna plomba wpisana w kwartał międzywojennych kamienic. Idea powstania budynku pojawiła się w 1958 roku i związana była z jubileuszem pięćdziesięciolecia Spółdzielni Spożywców „Społem” oraz z jej dążeniami do rozwoju działalności. Koncepcja projektu nowego i największego w ówczesnym Krakowie obiektu handlowego powstała rok później, a jej autorem był Henryk Jerzy Marconi. Zgodnie z pierwotnymi założeniami przestrzeń budynku miała obejmować 4 tysiące m2 powierzchni handlowej oraz 2 tysiące m2 powierzchni administracyjnej. Budynek miał pomieścić wielobranżowe stoiska handlowe oraz kawiarnię na tarasie na dachu. Całość miała zostać oddana do użytku w 1964 roku. Rozpoczęcie robót zostało jednak przesunięte w czasie, a projekt powierzono innemu zespołowi. Autorką ostatecznej, nieznacznie tylko zmienionej w stosunku do pierwotnej koncepcji była Jadwiga Sanicka. Budynek oddano do użytku w 1969 roku.

Gmach Domu Handlowego Jubilat wzniesiono w narożniku ulicy Zwierzynieckiej i alei Krasińskiego. Obszerna, siedmiopiętrowa konstrukcja odzwierciedla swoją formę zróżnicowanie funkcji w obszarze wnętrza. Obejmująca dwie kondygnacje część parteru, otwiera się w obu elewacjach obszernym przeszkleniem. Ponad nią wznoszą się dwie kolejne kondygnacje handlowe, których kurtynowe elewacje wypełnia szkło. Dla wzmocnienia ekspresji zostały one znacznie wysunięte poza obrys całości. Powyżej nich znalazły się dwie kolejne kondygnacje, które przeznaczono na cele administracyjne. Ich proste, przeprute podłużnymi oknami ściany zostały umiejscowione w licu parteru, a w ich wykończeniu posłużono się ciekawym zabiegiem formalnym polegającym na zastosowaniu gęstego rastru ekranu. Powyżej piątej kondygnacji przewidziano dodatkowe piętro, które mieści m.in. bar z obszernym tarasem, z którego rozciąga się widok na dolinę Wisły. Nad częścią tarasu znajduje się daleko wysunięty okap, który w zachodniej części ma ażurową strukturę.

Problemy ze stabilizacją gruntu oraz zawirowania związane ze zmianą projektanta sprawiły, że prace przy budowie zostały rozciągnięte w czasie i trwały blisko dekadę. Od chwili otwarcia, przez blisko trzy dekady Jubilat był największym domem towarowym w Krakowie. Szczególne wrażenie sprawiała wielka przeszklona elewacja, przez którą z wnętrza rozciągał się widok na Wawel, a wieczorem z zewnątrz widoczne były rzędy świetlówek.

Dom Handlowy Jubilat przetrwał bez większych zmian, zarówno funkcji, jak i formy; w 2014 roku wymieniono stolarkę i wstawiono nowe szyby o niebieskawym zabarwieniu (pierwotne miały kolor brązowy – zarówno podziałów, jak i refleksyjnego szkła).